İhsan Fazlıoğlu: "Ali Kuşçu'nun el-Risâlet el-Muhammediyye fi el-hisâb adlı eserine
Kâtip Çelebî'nin yazdığı şerh: Ahsen el-hediyye bi-şerh el-Muhammediyye"
Festschrift in Honor of András J. E. Bodrogligeti, İstanbul 2007, edited by Kurtuluş Öztopçu, Türk Dilleri Araştırmaları 17 (2007): 113-125.
Tanınmış Osmanlı bilgini ve bürokratı Kâtip Çelebî (ö. 6 Ekim 1659), Kasım 1656 yılında kaleme aldığı Mîzân el-hak fi ihtiyâr el-ehak adlı eserinin son kısmına eklediği hayat hikayesinde, okuduğu ve okuttuğu dersleri ve kitapları zikrederken şöyle der: “Elli yedi (1057/1647) hududunda Akhisarî Ahmed Rumî-oğlı Mevlana Mehmed, ki kavabil-i asrdan idi, fakirhane kurbunda sakin olup riyaziyyat derslerine müdavemet eyledi. Hendese’de Şerh-i Eşkâl ve hisâbda Ali Kuşçî Muhammediyye’sini okuyup Zīc’den düstur-ı takvim istihracı kaidesini gördi. Fennün müşkilatı, nazarında bedihî derecesinde idi. Talib-i mezbur recasıyla ol zaman Muhammediyye nısfına varınca bir şerh-i memzuc yazmış idüm. Fart-ı zeka mühlik oldığı anda ve veled-i fakirde müşahede olunup ikisi dahi vefat itdiler. Şerh-i mezbur hâli üzre kalup beyazına zihn teveccüh itmedi. Mezburdan sonra beş on talib Muhammediyye dersini okıyup şerhi tekmil reca itdiler. İstidadları ol mertebe olmamağla şevk ve himmete fütur geldi”2.
Bu alıntıdan anlaşıldığı üzere, Kâtip Çelebî, Ali Kuşçu’nun (ö. 879/1474) el-Risalet elMuhammediyye fi ilm el-hisâb adlı eserini3 , bir kısım öğrenciye okutmuş; öğrencilerin isteği üzerine şerh etmeye başlamış; talepte bulunan öğrenci vefat edince şerh yarıda kalmış; daha sonra da ne şerh tamamlanmış ne de yazılan kısım temize çekilmiştir. Günümüzde Selim Ağa Kütüphanesi, Kemankeş Bölümü, numara 362/4, yaprak 81b-88b (21 satır) arasında bulunan yazma eser, Kâtip Çelebî’nin söz konusu şerhi olup, Ahsen el-hediyye bi-şerh el-Muhammediyye adını taşımaktadır. Müellifin hattıyla olan nüsha, yukarıdaki ifadelerinin aksine yarım kalan Şerh’in Kâtip Çelebî tarafından beyaza çekilmeye başladığını, ancak ne yazık ki, tamamlanamadığını gösterir4 .
|
Bu yazıyı .pdf olarak görebilirsiniz.
|
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder