İhsan Fazlıoğlu: "İznik’te Ne Oldu? Osmanlı İlmî Hayatının Teşekkülü ve Dâvûd Kayserî" | Nazariyat Dergisi
Öz: Bu çalışma, 1302-1362 tarihleri arasında Osmanlı Ülkesi’ndeki ilmî hayatın teşekkülünü, Türkistân-İran-Anadolu ortak kültür havzası ile bu ortak kültür havzasının parçaları olmaları bakımından Şam-Kahire
ve Bizans’ı da dikkate alan bir çerçevede incelemeye çalışıyor. Ortak-kültür havzasının bileşenlerinin, doğal
bir devamı olan Osmanlı Ülkesi’ne nasıl aktarıldığını gösteriyor. Osman Gazi ve Orhan Gazi dönemlerinde
bu birikimin hangi kanallarla geldiğini, hangi kurumların bu aktarımı üstlendiğini, ilk Osmanlı müderrisi
kabul edilen Dâvûd Kayserî’nin bu aktarımdaki rolünü, dönemin siyasi, ilmî ve ideolojik tercihlerini farklı
değişkenler olarak dikkate alıp inceliyor. Akabinde Dâvûd Kayserî’ye nispet edilen ve Süleyman Paşa’ya sunulan el-İthâfu’s-Süleymânî fi’l-ahdi’l-Ûrhânî adlı, Osmanlı Ülkesi’nde şimdiye değin tespit edilen ilk telif ilmî
eserin muhtevasını değerlendiriyor ve Arapça metni editio princeps olarak veriyor.
Anahtar Kelimeler: Osmanlı Ülkesi, Dâvûd Kayserî, el-İthâfu’s-Süleymânî fi’l-ahdi’l-Urhânî, İznik Medresesi, Grogery Palamas, Osman Gazi, Orhan Gazi, Süleyman Paşa, Merağa matematik-astronomi okulu, Tebriz
matematik-astronomi okulu, Konya.
Abstract: This work examines the shaping of Ottoman intellectual life between 1302 and 1362 as part of
the common cultural heritage of Turkistan, Iran, and Anatolia. The relevant Damascus-Cairo and Byzantine aspects are also considered. It will detail how the components of this heritage were transmitted to the
Ottoman realm and investigate both the channels used and the institutions involved during the reigns of
ʿOsman and Orhān Gāzī as well as the role of Dāwūd Kaysarī, who was considered to be the first Ottoman
mudarris. The period’s political, intellectual, and ideological approaches will also be taken into account, and
a brief context evaluation will be conducted on the al-Itḥāfu’s-Sulaymānī fi’l-ʿahdi’l-Ūrkhānī attributed to
Kaysarī and presented to Sulayman Pasha. This scholarly work is identified as the first one to be compiled in
the Ottoman realm. Its editio princeps will be appended to the article.
Keywords: Ottoman realm, Dāwūd Kaysarī, al-Itḥāfu’s-Sulaymānī fi’l-ʿahdi’l-Ūrkhānī, Madrasa of Iznik,
Grogery Palamas, Osman Gāzī, Orhān Gāzī, Sulayman Pasha, the mathematical-astronomical school of
Marāgha, the mathematical-astronomical school of Tabrīz, Konya.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder